Қазақстанның топырақтары

Топырақ – жер қыртысының беткі құнарлы қабаты. Ол қоғамды өмір сүруге қажетті барлық нәрселермен қамтамасыз етуде маңызды рөл атқаратындықтан, кез келген елдің бірегей байлығы. Өсімдік жамылғысы мен климатқа байланысты аумақтың топырақ құрамы да өзгереді. Қазақстан топырағы айқын аудандастырумен және биіктік белдеуімен сипатталады. Елімізде аумақтың 86%-ға жуығын жазықтар алып жатыр.

Республиканың солтүстік бөлігінде олар басым қара топырақтар. Бұл аймақ Солтүстік Қазақстан облысының барлық аумағында орналасқан. Қара топырақтар ылғалды далалық жазықтарда орналасқан. Олар негізгі астық өндіруші аймақ болып табылады.

Оңтүстікте қара топырақтар орналасқан каштан топырақтары. Каштан топырағы Орталық Қазақстанды, Каспий маңы ойпатының бір бөлігін алып жатыр. Бұл топырақтар дала және шөлейт аймақтарда кездеседі және республика территориясының 34%-ын алып жатыр. Қарашірік мөлшері 4-3% құрайды. Олар құрғақ даланың қара каштан топырақтары, орташа құрғақ дала және шөлейттің ашық каштан топырақтары болып бөлінеді.

Аумақтың оңтүстік бөлігін алып жатыр қоңыр және сұр-қоңыр топырақтар. Қарашірік мөлшері аз, шамамен 1-2%. Бұл жерлер негізінен мал шаруашылығына пайдаланылады. Егіншілік суару арқылы ғана мүмкін.

Батыс Тянь-Шань тауларында қоңыр топырақ белдеуі, Тарбағатай мен Батыс Алтай тауларында каштан, қара каштан, қара топырақты белдеу кездеседі. Тау бөктерлері мен таулардың топырағы еліміздің 12,4 пайызын алып жатыр.

Бүгінгі таңда Қазақстанда топырақ эрозиясы мәселесі бар. Қазақстан Республикасы Топырақтану институтының деректері бойынша елдегі топырақтың 26%-ға жуығы эрозияға бейім. 52 млн га жуық жер жел эрозиясына, 17 млн ​​га су топырақ эрозиясына бейім.

Эрозиямен күресу үшін келесі шаралар қолданылады:

1. Агротехникалық: топырақты дұрыс өңдеу, қарды ұстау.

2. Мелиорация: қорғаныш екпелер.

3.Гидротехника: сайларды нығайтуға арналған құрылыстар және т.б.